افتخار قاسم زاده؛ جعفر نوری
دوره 3، شماره 11 ، خرداد 1401، ، صفحه 55-79
چکیده
رصدخانه مراغه از مهمترین رصدخانه های دوره اسلامی است که در سدۀ هفتم هجری قمری و در زمان سیطرۀ ایلخانیان بر ایران ساخته شد. پایه گذاری رصدخانه مراغه به مثابه مرکزی آموزشی و پژوهشی؛ زمینه ...
بیشتر
رصدخانه مراغه از مهمترین رصدخانه های دوره اسلامی است که در سدۀ هفتم هجری قمری و در زمان سیطرۀ ایلخانیان بر ایران ساخته شد. پایه گذاری رصدخانه مراغه به مثابه مرکزی آموزشی و پژوهشی؛ زمینه های گردهمایی دانشمندان، گردآوری اسناد و کتب علمی معتبر و انجام پژوهش در فضایی آزاد به همراه امکانات لازم را فراهم ساخت. نتیجه آنکه ارائۀ دستاوردها و کشفیات این مرکز علمی در جهان آن روز است. آوازه و شهرت این مرکز علمی باعث گردید تا توجه بسیاری از سرزمین ها را به سوی خود جلب سازد تاجایی که بعضی حکمرانان، آرزو می کردند تا بتوانند نظیر چنین مرکزی را در سرزمین خویش برپا سازند. حال باتوجه به اهمیت این مجموعه پر ارزش از نظر تاریخ علم ایران و جهان، سؤالی که ضرورت پاسخگویی به آن وجود دارد، این است که عملکرد رصدخانه مراغه بهعنوان مهمترین مرکز علمی پژوهشی دورۀ ایلخانان در گسترش علم نجوم چگونه بوده که به الگویی برای ساخت رصدخانههای دیگر تبدیل شده است؟ پژوهش حاضر قصد دارد با روش توصیفی-تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه ای به این سؤال پاسخ بدهد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که رصدخانه مراغه به تمام معنی یک مرکز علمی پژوهشی و آموزشی بود. این بنیاد علمی بی نظیر همچون فرهنگستان های پیشرفته امروزه، فضای بسیار وسیعی را در جای مناسبی در مراغه به خود اختصاص داده بود که باعث گردید این رصدخانه به عنوان مهمترین مرکز علمی پژوهشی و نجومی دورۀ ایلخانان در سدۀ هفتم هجری قمری شناخته شود.